ŞİRKETLERİN HEDİYE ÇEKLERİ Hakkında Merak Edilenler

HEDİYE ÇEKLERİ UYGULAMASI

  1. HEDİYE ÇEKLERİNİN TESLİMİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Şirketlerin hediye çeki karşılığı tahsil ettiği tutarlar avans mahiyetinde değerlendirilerek muhasebeleştirilmelidir. Hediye çekleri dekont vb. belgeler ile şirketlere teslim edilerek bu aşamada fatura düzenlenmemesi gerekir. Söz konusu hediye çeki teslimi KDV açısından bir mal veya hizmet teslimi olmadığından KDV’ne tabi değildir. Diğer taraftan hediye çekinin süresinde kullanılmaması vb. durumlarda şirket tarafından tahsil edilen tutarın gelir hesaplarına intikal ettirilerek muhasebeleştirilmesi, ayrıca istenilirse gelir yazılan bu tutara ilişkin fatura düzenlenmesi de mümkün olup faturada bir mal veya hizmet teslimi olmadığından KDV hesaplanmamalıdır.

Hediye çeki uygulamasında şirketlerin hediye çeklerinin türleri, geçerlilik tarihleri, seri ve sıra numaraları ile kullanılan ve kullanılmayan çeklerin takibine ilişkin gerekli altyapının şirket yönetimi tarafından oluşturulması gerekir.

  1. HEDİYE ÇEKLERİNİN KULLANILMASI, FATURALAMA VE KDV ORANI

Hediye çeklerinin nihai tüketici durumundaki kişiler tarafından kullanılması suretiyle hediye çekini düzenleyen şirketten mal veya hizmet satın alması halinde, şirket teslim ve hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedel üzerinden teslime konu mal ve hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplaması, ayrıca yazımızın IV. bölümünde yer alan gerekçe ile nihai tüketici adına fatura veya ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmesigerekmektedir. Nihai alıcı tarafından hediye çek bedeli tutarından fazla alışveriş yapılması imkan dahilindedir. Her hal ve şartta düzenlenecek faturaya hediye çeki ile tahsil edilen tutar ve hediye çekine ilişkin bilgilerin yazılması uygun olacaktır.  

  1. FATURANIN İDARİ GÖRÜŞE UYGUN DÜZENLENMESİ DURUMU

Gelir idaresince özelge havuzunda mevcut “Hediye Çeki uygulamasında belge düzeni” konulu mukteza ile “ Kurumunuzca gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine teslim edilen hediye çeklerinin, söz konusu mükellefler tarafından nihai kullanıcılara teslimi sonrasında bu kişiler tarafındankullanılmasını müteakip, hediye çeklerinin nihai kullanıcılarına yapılan teslim ve hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedel üzerinden teslime konu mal ve hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması, ancak faturanın hediye çekinin teslim edildiği gelir veya kurumlar vergisi mükellefi adına düzenlenmesi gerekmektedir.”  yönünde açıklama yapılmıştır. İdari görüşe göre hareket edilmesi durumunda fatura hediye çekinin nihai kullanıcısına değil hediye çekinin teslim edildiği şirkete düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durum teslim edilen mal veya hizmetin hediye çek bedelinden fazla olması durumunda fazlaya ilişkin tutarın nihai alıcıya, hediye çek tutarın ise hediye çeki bedelini ödeyen şirkete düzenlenmesi anlamına gelmektedir.

  1. İDARİ GÖRÜŞÜN PRATİKTE UYGULANABİLİRLİĞİ

Yukarıda bahsedildiği üzere teslim edilen mal veya hizmetin hediye çek bedelinden fazla olması durumunda fazlaya ilişkin tutarın nihai alıcıya, hediye çek tutarın ise hediye çeki bedelini ödeyen şirkete düzenlenmesi gerekecektir. Konuyu bir örnekle açıklamak gerekirse; 350 TL tutarındaki bir takım elbise için 150 TL’lik hediye çeki kullanılması durumunda (350-150=) 200 TL nihai alıcıya, 150 TL’sının ise çeki alan şirkete fatura edilmesi gerekecektir. Aynı nihai tüketicinin takım elbiseyi iade etmesi durumunda ise bir iade faturası alınması, bir de gider pusulası düzenlenmesi gerekecektir. Kaldı ki faturanın tamamının başta nihai alıcı adına düzenlenmesi Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ve KDV açısından da hazine zararı doğuran bir işlem değildir. Bu nedenle faturanın hediye çek bedelini ödeyen şirkete düzenlenmesi yönündeki idari görüş tartışmaya açıktır. İdarenin hediye çeki uygulamasında faturanın hediye çekinin teslim edildiği şirkete düzenlenmesi gerektiği yönündeki görüşüne kayıt dışı işlemlere sebebiyet verebileceği endişesi ile sahip olduğu düşünülmektedir.

  1. HEDİYE ÇEKLERİNİ ALAN ŞİRKET AÇISINDAN DURUM

Faturanın hediye çeklerinin kullanımı sonrası nihai alıcı adına düzenleneceği anlayışından hareketle çekleri alan şirket tarafından dekont vb. belge ile muhasebe kayıtlarına gider olarak intikali eleştiri konusu olabilir. Bu durumun berterafı için KDV’sine tabi olmayan hediye çek teslimine ilişkin fatura alınarak gider kayıtlarına intikali uygun gözükmektedir. Ancak bu husus hediye çek bedelini tahsil eden şirket tarafından işlemin avansmahiyetini değiştirmeyecektir. Hediye çeklerinin personele teslimi durumunda ücret bordroları vasıtasıyla kayıtlara alınacağından giderin ayrıca fatura ile belgelendirilmesi aranmamalıdır.

  1. HEDİYE ÇEKİ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Hediye çeklerinin muhasebeleştirilmesi aşağıdaki ön şartların kabulü ile yapılmıştır.

  1. Hediye çeki karşılığı tahsil edilen tutarların avans mahiyetinde olduğu,
  2. Hediye çeklerinin dekont vb. belgeler ile şirketlere teslim edildiği,
  3. Hediye çeklerinin şirketlere teslimi aşamasında fatura düzenlenmediği,
  4. Kullanılmayan çek bedellerinin anlaşma çerçevesinde değerlendirildiği,
  5. Fatura veya benzeri belgenin nihai alıcı adına düzenlendiği,

Hediye Çeki Teslimi

——————/——————-

102 BANKALAR 1.000,00

340 ALINAN AVANSLAR 1.000,00

Hediye Çekleri Teslim belgesi “Borç dekontu”

—————-/————————

Hediye Çekleri Karşılığı Mal / Hizmet Satışı

—————–/———————

340 ALINAN AVANSLAR 1.000,00

600 YURTİÇİ SATIŞLAR 847,46

391 HESAPLANAN KDV 152,54

—————-/———————-

Hediye Çeki Tutarından Fazla Mal / Hizmet Satışı

—————–/———————

100/108 vb.HS. 250,00

340 ALINAN AVANSLAR 1.000,00

600 YURTİÇİ SATIŞLAR 1.059,32

391 HESAPLANAN KDV 190,68

—————-/———————-

Hediye Çekinin Süresinde Kullanılmayan Kısmı “anlaşmaya göre”

—————-/———————–

340 ALINAN AVANSLAR

679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR

Kullanılmayan hediye çekleri

—————-/———————–

ya da

—————–/———————-

340 ALINAN AVANSLAR

102 BANKALAR

Kullanılmayan hediye çek bedeli iadesi

—————–/———————-

Hediye Çeki Alan Firma

—————/———————–

720/730/740/760/770 HS.LAR 1.000,00

360 ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜK(*)

102 BANKALAR 1.000,00

(*) Ücret mahiyetindeki hediye çeki teslimlerinde vergi hesaplamaları ayrıca yapılmalıdır.

—————-/———————

Ali PINAR

S.M. Mali Müşavir – Denetçi

You may also like...

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.