VERGİ İNCELEMESİNDEKİ HAKLARINIZI BİLİYOR MU SUNUZ ?
Vergi İncelemesi Sırasındaki Haklar:
Vergi incelemesi sürecinde mükellefin haklarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Vergi İnceleme Elemanının Kimliğini Görme Hakkı
2. İnceleme Konusunu ve Kapsamını Öğrenme Hakkı
3. İncelemenin Mükellefin İşyerinde Yapılmasını İsteme Hakkı
4. Zorunlu Sebepler Nedeniyle İncelemenin Dairede Yapılmasını İsteme Hakkı
5. Defter ve Belgelerini İbraz Etmek İçin Ek Süre İsteme Hakkı
6. Vergi İnceleme Raporlarının Mevzuata Uygun Olmasını İsteme Hakkı
7. İşyerinde Yapılan İncelemelerde Resmi Mesai Saatleri Dışında İnceleme Yapılmamasını İsteme Hakkı
8. İncelemenin İşyerinin Faaliyetini Engellememesini İsteme Hakkı
9. İncelemenin Her Safhasında Bilgi Alabilme Hakkı
10. İhtiyati Haciz Sebebine İtiraz Edebilme Hakkı
11. Fiili Envanterin Yapılmasının Gerektirdiği Giderlerin Kendisine Ödenmesini İsteme Hakkı
12. El Konulmuş Defter ve Vesikalardan Faydalanma Hakkı
13. Arama Kararının Gösterilmesini İsteme Hakkı
14. Hakkında Yapılan İhbarın Doğru Çıkmaması Sonucunda Muhbirin Adını İsteme Hakkı
15. Süresi Gelen Beyannamelerini Verebilmek İçin Muhafaza Altındaki Defter ve Belgelerini İsteme Hakkı
16. İnceleme Sırasında Müşavir ve/veya Avukat Bulundurma Hakkı
17. İncelemenin Kanunda Belirtilen Sürelerde Bitirilmesini İsteme Hakkı
18. Vergi İnceleme Tutanaklarına İtiraz ve Görüşlerinin Yazılmasını İsteme Hakkı
19. Kayıtların İşlenmesi İçin Ek Süre İsteme Hakkı
20. Kayıtlarını Yeniden Tasdik Ettireceği Bir Deftere veya İade Edilen Defterine İşleme Hakkı
21. Vergi İncelemesinin Bittiğine İlişkin Resmi Bir Yazıyı İsteme Hakkı
22. Vergi Mahremiyetine Uyulmasını İsteme Hakkı
23. Tutanaktan Bir Nüsha Alma Hakkı
24. Mükellefin Rapor Değerlendirme Komisyonunca Dinlenmesi
25. Uzlaşma Hakkı
26. Dava Açma Hakkı
Cezalarda İndirim Hakkı:
İkmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi, vergi farkı ve vergi cezalarını, ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içinde bağlı olunan vergi dairesine başvurularak vadesinde veya teminat gösterilerek vadenin bitmesinden itibaren 3 ay içinde ödeneceğinin bildirilmesi halinde;
– Vergi Ziyaı cezalarının birinci defada 1/2’si, sonra kesilenlerde 1/3’ü,
– Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının 1/3’ü indirilir.
Özelge Talep Hakkı:
Vergi mükelleflerinin, kendi vergi durumlarıyla ilgili ve vergi uygulamaları sırasında açık olmayan ve tereddüde düştükleri konular hakkında Maliye Bakanlığı’ndan veya yetkili kıldığı makamlardan bilgi alma hakkı Vergi Usul Kanununda düzenlenmiştir. Buna göre, yetkili makamlar kendilerinden yazı ile istenecek açıklamaları en kısa zamanda yazı (özelge veya diğer bir deyişle mukteza) veya sirküler ile yanıtlamak zorundadır.
Mahsup ve İade Talep Hakkı:
Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamedeki mahsuplar sonunda kalan kısmının diğer vergi borçlarına mahsup talebi, tutarına bakılmaksızın ve inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir. Nakden iade taleplerinin dilekçe ile yapılması şarttır. Tevkif yoluyla kesilen vergilere ilişkin nakden iade edilecek tutarın 10.000 TL’yi geçmemesi halinde iade talebi, yıl içinde yapılan tevkifatlara ilişkin tablo ile birlikte, Gelir Vergisi Kanununun 252 Seri No.lu Genel Tebliğinde gelir veya kazanç
türüne göre ayrı ayrı belirtilmiş belgelerin dilekçeye eklenmesi koşuluyla inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilir.
Nakden yapılacak iade taleplerinin 10.000 TL’yi aşması halinde, 10.000 TL’yi aşan tutarın 100.000 TL’ye kadar olan kısmı mükellefle süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş yeminli mali müşavirce düzenlenecek tam tasdik raporu uyarınca veya vergi inceleme raporuna göre iade edilir. Teminat gösterilmesi halinde inceleme sonucu beklenmeksizin iade yapılır.
Haklarını bilen bilinçli mükellef olmanız için pratik vergi kültürü-bilgisi edinmekte her zaman fayda vardır. Bunlarla birlikte alanında Uzman Mali Müşavir ile Mali Danışmanlardan faydalanılabilinilir.
